Τι είναι η κολπίτιδα;
Πρόκειται για την φλεγμονή του κόλπου κι αποτελεί μια από τις συχνές αιτίες επίσκεψης της γυναίκας στον γυναικολόγο της. Μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα διαφορετικών αιτιών (λοιμώδη και μη λοιμώδη), τα οποία θα αναλύσουμε παρακάτω.
Φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου: Τι είναι και σε τι ωφελεί;
Ο κόλπος αποικίζεται από μια ποικιλία μικροβίων, τα οποία δεν προκαλούν νόσο και, μάλιστα, προφυλάσσουν από την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Η διαταραχή αυτής της ισορροπίας μπορεί να προκαλέσει κολπίτιδες.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Αρχικά, απαιτείται να ληφθεί λεπτομερές ιστορικό. Κατόπιν, πραγματοποιείται κλινική εξέταση, η οποία περιλαμβάνει επισκόπηση του κατώτερου γεννητικού συστήματος με τη χρήση κολποδιαστολέα (ειδικό εργαλείο που μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε τα τοιχώματα του κόλπου και τον τράχηλο της μήτρας). Η εξέταση αυτή δεν είναι επώδυνη. Για την απομόνωση του παθογόνου, απαιτείται καλλιέργεια κολπικού υγρού, η οποία θα μας πληροφορήσει και για την ευαισθησία του στις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.
Τι προδιαθέτει σε κολπίτιδες;
- Υπερβολική υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής: Οι συχνές κολπικές πλύσεις μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική ισορροπία του κόλπου.
- Χρήση αντιβιοτικής αγωγής: Η λήψη αντιβιοτικών (συχνά χωρίς τη χρήση προβιοτικών) μπορεί να σκοτώσει μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου, οδηγώντας στην υπέρμετρη ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών που προκαλούν κολπίτιδες.
- Ακατάλληλα ρούχα κι εσώρουχα: Προτιμάτε βαμβακερά εσώρουχα κι αποφύγετε, όσο το δυνατόν, στενά ρούχα κι εσώρουχα που μπορεί να προδιαθέσουν σε κολπίτιδες. Επίσης, αλλάζετε εσώρουχα καθημερινά και διατηρείτε την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής.
- Συχνή αλλαγή σεξουαλικών συντρόφων: Αυτή η πρακτική φαίνεται πως προδιαθέτει σε κολπίτιδες.
- Ανοσοκαταστολή: Νοσήματα που μειώνουν την ανοσία μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης κολπίτιδας. Τέτοια είναι ο Σακχαρώδης διαβήτης, διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα καθώς και η χρήση φαρμάκων που εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Είδη κολπίτιδας κι αντιμετώπιση:
Λοιμώδη αίτια:
Κολπίτιδα από Μύκητες: Μακράν το συχνότερο αίτο μυκητιασικής αιδιοκολπίτιδας είναι ο μύκητας Candida Albicans. Δεν πρόκειται για σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και μπορεί να οφείλεται σε πρόσφατη χρήση αντιβιοτικών που προκαλούν αλλοίωση στη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου. Άλλοι παράγοντες είναι η εγκυμοσύνη, η χρήση στενών εσωρούχων που δεν επιτρέπουν την περιοχή να «αναπνεύσει» όπως πρέπει, καθώς κι η μη αλλαγή του βρεγμένου μαγιό μετά τις καλοκαιρινές βουτιές! Τα παραπάνω ευνοούν τη δημιουργία ενός θερμού κι υγρού περιβάλλοντος που βοηθάει την ανάπτυξη των μυκήτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν ανευρίσκεται ξεκάθαρο αίτιο. Αν και μπορεί να είναι ασυμπτωματική, συχνά εκδηλώνεται με έντονο κνησμό και παχύρρευστο λευκωπό έκκριμα από τον κόλπο. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει τη χρήση αντι-μυκητιασικών φαρμάκων, τα οποία χορηγούνται από το στόμα ή κολπικά. Σε υποτροπιάζοντα περιστατικά, μπορεί να χρειαστούν πολλαπλές αγωγές ενώ είναι καλή πρακτική η λήψη καλλιεργειών κολπικού υγρού για την απομόνωση του παθογόνου και τον προσδιορισμό της ευαισθησίας στις διαφορετικές φαρμακευτικές αγωγές.
Βακτηριακή κολπίτιδα: Προκαλείται από την υπερανάπτυξη στον κόλπο αερόβιων ή αναερόβιων βακτηρίων, με το πιο γνωστό να είναι η Gardnerella Vaginalis. Αν και δεν θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ο νέος σεξουαλικός σύντροφος κι η εναλλαγή συντρόφων αυξάνει τον κίνδυνο αυτού του τύπου κολπίτιδας. Αν και συχνά ασυμπτωματική, μπορεί να προκαλέσει κολπικό έκκριμα, λεπτόρρευστο, λευκωπό ή γκρίζο, με χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή ψαριού, οπότε και συστήνεται αντιβιοτική αγωγή.
Τριχομοναδική κολπίτιδα: Προκαλείται από το πρωτόζωο Τριχομονάδα (Trichomonas Vaginalis) και θεωρείται Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενο Νόσημα (ΣΜΝ). Ζει στον κόλπο, τον τράχηλο, την ανδρική και γυναικεία ουρήθρα. Η κολπίτιδα από τριχομονάδα συνοδεύεται από δύσοσμο, κιτρινοπράσινο έκκριμα με συνοδό έντονη ερυθρότητα, κνησμό, καύσος, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή και συμπτώματα που προσομοιάζουν με ουρολοίμωξη. Η φλεγμονή του τραχήλου μπορεί να προκαλέσει χαρακτηριστική εικόνα με στικτές αιμορραγίες, με τον τράχηλο να προσομοιάζει με φράουλα (strawberry cervix). Στον άνδρα, η λοίμωξη μπορεί να είναι ασυμπτωματική. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει αντιβιοτική αγωγή της γυναίκας και του συντρόφου κι αποχή από την επαφή όσο διαρκεί η θεραπεία.
Μη λοιμώδη Αίτια:
Κολπίτιδα λόγω ατροφίας: Σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, η σημαντική πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων προκαλεί αλλαγές στο δέρμα και τον βλεννογόνο της ευαίσθητης περιοχής. Αυτό εκδηλώνεται με ξηρότητα, τσούξιμο και κνησμό. Η σεξουαλική επαφή μπορεί να γίνει επώδυνη ή και ανέφικτη, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό του βλεννογόνου του κόλπου που είναι εύθρυπτος. Η τοπική χορήγηση οιστρογόνων ανακουφίζει, συνήθως, τα συμπτώματα ενώ σε γυναίκες που δεν επιθυμούν (ή δεν ενδείκνυται) η χρήση οιστρογόνων, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μη ορμονικά σκευάσματα. Νεότερες μέθοδοι, όπως η τοπική χρήση laser είναι πλέον διαθέσιμες.
Αλλεργική κολπίτιδα: Ο ερεθισμός κι η φλεγμονή του κόλπου μπορεί να προκαλείται ως αντίδραση σε ουσίες που έρχονται σε επαφή με την ευαίσθητη περιοχή. Μπορεί να προκαλέσουν έντονη ερυθρότητα, κνησμό και τσούξιμο ενώ, συνήθως, τα συμπτώματα βελτιώνονται ραγδαία όταν απομακρυνθεί το αίτιο που προκαλεί τη φλεγμονή.
Η αντιμετώπιση της κολπίτιδας εξαρτάται από το αίτιο που την προκαλεί. Αν και δεν απαιτείται σε όλες τις περιπτώσεις θεραπευτική αντιμετώπιση, η σωστή κλινική εκτίμηση του προβλήματος είναι απαραίτητη για να κατευθύνει την περαιτέρω πορεία. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα με κολπίτιδες (υποτροπιάζουσες ή μη), μη διστάσετε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Γρηγοριάδη Γεώργιο, ο οποίος θα σας κατευθύνει με την εμπειρία και την επιστημονική του κατάρτιση στη σωστή διάγνωση και κατάλληλη αντιμετώπιση του προβλήματός σας.