Τι είναι τα Σ.Μ.Ν.
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (Σ.Μ.Ν.) είναι τα λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται κυρίως με τη σεξουαλική επαφή. Αν και δεν δίνουν πάντα συμπτώματα, αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Αν δεν διαγνωστούν και αντιμετωπιστούν εγκαίρως, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα όπως χρόνιο πυελικό πόνο και υπογονιμότητα. Σ αυτό το άρθρο, μπορείτε να μάθετε όσα χρειάζεστε για τα Σ.Μ.Ν., τους τρόπους προφύλαξης αλλά και τη διάγνωση και αντιμετώπισή τους.
Τα κυριότερα Σ.Μ.Ν.:
Χλαμύδια: Το chlamydia trachomatis είναι υποχρεωτικά ενδοκυττάριο βακτήριο. Αν και συχνά ασυμπτωματική, η λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πόνο στην κατώτερη κοιλιά, κολπικές εκκρίσεις, αίμα μετά την επαφή και μεταξύ των περιόδων και πυελική φλεγμονώδη νόσο, η οποία, μέσω της δημιουργίας συμφύσεων, μπορεί να οδηγήσει σε υπογονιμότητα. Συνεπώς, συνιστάται η αντιβιοτική αγωγή και η παράλληλη θεραπεία του σεξουαλικού συντρόφου, ενώ η σεξουαλική επαφή να αποφεύγεται όσο διαρκεί η θεραπεία και τα συμπτώματα.
Γονόρροια: Προκαλείται από το βακτήριο Neisseria Gonorrhoeae. Είναι γνωστή κι ως «βλεννόρροια». Και αυτή μπορεί να μη δώσει συμπτώματα. Μπορεί, ωστόσο, να προκαλέσει δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις λόγω φλεγμονής του τραχήλου και, σε περίπτωση που προσβάλλει την ουρήθρα, να προκαλέσει ουρηθρίτιδα με καύσος και πόνο κατά την ούρηση. Μπορεί να οδηγήσει σε πυελική φλεγμονώδη νόσο, σαλπιγγίτιδα και πυελικό απόστημα αν δε θεραπευθεί κατάλληλα. Η θεραπεία περιλαμβάνει αντιβιοτική αγωγή της γυναίκας και του συντρόφου.
Κονδυλώματα: Οφείλονται σε συγκεκριμένους τύπους του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και αποτελούν υπερπλασίες του δέρματος, οι οποίες μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές. Σε περίπτωση κονδυλωμάτων του αιδοίου, πρέπει να εξεταστεί κατάλληλα ο κόλπος και ο τράχηλος της γυναίκας για παρουσία βλαβών, καθώς συγκεκριμένοι τύποι του ιού HPV (ογκογόνα στελέχη) μπορεί να προκαλέσουν προ-καρκινικές αλλοιώσεις της γεννητικής οδού. Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει καταστροφή των βλαβών με laser, κρυοπηξία, χρήση τοπικής αγωγής ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, την χειρουργική αφαίρεση τους.
Έρπητας γεννητικών οργάνων: Η λοίμωξη προκαλείται από τον πολύ συχνό ιό Herpes Simplex Virus (HSV) και μπορεί να προκαλέσει έλκη των γεννητικών οργάνων, τα οποία είναι έντονα επώδυνα. Ο ιός μπορεί να απομονωθεί από τις βλάβες, ενώ η χορήγηση κατάλληλων αντι-ιικών φαρμάκων μπορεί να μειώσει τη βαρύτητα και τη διάρκεια των επώδυνων βλαβών, χωρίς όμως η ασθενής να «καθαρίζει» από τον ιό. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ο ιός δεν εγκαταλείπει το σώμα, μπορεί, ωστόσο, να μένει σε ύφεση και να δίνει εξάρσεις σε περιόδους μειωμένης ανοσίας.
Σύνδρομο Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας( A.I.D.S.): Οφείλεται στον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (Human immunodeficiency virus, H.I.V.) και μεταδίδεται και με τη σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη. Ο ιός δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα, οπότε είναι δυνατόν να μεταδοθεί από άτομα που τον φέρουν χωρίς να το γνωρίζουν. Είναι δυνητικά θανατηφόρος, ωστόσο, με τις τελευταίες εξελίξεις, άτομα με τον ιό H.I.V. μπορεί να έχουν πολύ καλή πρόγνωση και εξαιρετικό προσδόκιμο επιβίωσης, αρκεί να διαγνωστούν εγκαίρως και να ακολουθήσουν πιστά την συνιστώμενη αντι-ιική αγωγή.
Σύφιλη: Μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή, προκαλείται από το βακτήριο Treponema Pallidum και εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας παγκοσμίως. Αναγνωρίζονται 4 στάδια: Αρχικά, προκαλεί το χαρακτηριστικό ανώδυνο έλκος στα γεννητικά όργανα, κατόπιν προκαλεί γενικευμένο εξάνθημα, μετά μπαίνει σε λανθάνουσα φάση και στο τριτογόνο στάδιο προσβάλλει διάφορα όργανα με σοβαρές επιπλοκές. Στα πρώτα στάδια της λοίμωξης, η νόσος θεραπεύεται εύκολα. Αν δε θεραπευτεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά, μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Τριχομονάδα: Προκαλείται από το πρωτόζωο Trichomonas Vaginalis και προκαλεί πλούσιες, δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις, πόνο στην κατώτερη κοιλιά και αίμα μετά την επαφή. Στην επισκόπηση του τραχήλου, ο γυναικολόγος παρατηρεί την χαρακτηριστική εικόνα «δίκην φράουλας» (“strawberry cervix”). Απαιτείται θεραπεία και του συντρόφου και αποχή από την σεξουαλική επαφή κατά τη διάρκεια της αγωγής και των συμπτωμάτων.
Ιογενείς Ηπατίτιδες B, C: Τόσο η ηπατίτιδα Β, και λιγότερο συχνά η ηπατίτιδα C, μπορούν να μεταδοθούν με τη σεξουαλική επαφή. Αν και μπορεί να μη δώσουν συμπτώματα, η χρόνια λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές από το ήπαρ, όπως η κίρρωση ήπατος.
Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο λοίμωξης;
Η υιοθέτηση ασφαλών σεξουαλικών πρακτικών μπορεί να μειώσει αισθητά τον κίνδυνο λοίμωξης. Η χρήση προφυλακτικού με λάτεξ ή πολυουρεθάνη είναι το πιο σημαντικό βήμα. Η συχνή εναλλαγή συντρόφων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης. Ο τακτικός, προληπτικός γυναικολογικός έλεγχος αυξάνει την πιθανότητα διάγνωσης λοιμώξεων που δεν έχουν ακόμη προκαλέσει συμπτώματα, ενώ ο εμβολιασμός προφυλάσσει από τον ιό της Ηπατίτιδας Β και τον ιό HPV.