Τι είναι η κολποσκόπηση;
H κολποσκόπηση είναι η ανώδυνη, λεπτομερής εξέταση του τραχήλου της μήτρας και του κόλπου με τη χρήση μιας ειδικής ιατρικής συσκευής (κολποσκόπιο) και κατόπιν χορήγησης διαλύματος ( οξικό οξύ), από κατάλληλα εκπαιδευμένο γυναικολόγο. Διακρίνεται σε διαγνωστική και θεραπευτική (επεμβατική).
Ποιες είναι οι ενδείξεις;
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η κολποσκόπηση πραγματοποιείται για την περαιτέρω διερεύνηση και/ ή αντιμετώπιση κυτταρολογικών αλλοιώσεων (δυσκαρύωση) που διαγιγνώσκονται στο Τεστ Παπ ή λόγω της ανίχνευσης του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV DNA ή mRNA). Λιγότερο συχνά, η ειδική αυτή εξέταση πραγματοποιείται για τη διερεύνηση άτυπης ή παθολογικής εικόνας του τραχήλου επισκοπικά (“abnormal-looking cervix”) ή στα πλαίσια της παρακολούθησης (“follow-up”) μετά από προηγηθείσα θεραπεία στον τράχηλο.
Χρειάζεται προετοιμασία;
Προγραμματίζουμε το ραντεβού σε ημέρα του κύκλου που δεν έχετε περίοδο. Επίσης, αν υπάρχει υποψία λοίμωξης του κατώτερου γεννητικού συστήματος, καλό είναι να θεραπευτεί πλήρως πριν την κολποσκόπηση.
Πώς γίνεται η διαγνωστική κολποσκόπηση;
Στη κλασσική θέση της γυναικολογικής εξέτασης και με τη χρήση κολποδιαστολέα (όπως κατά τη λήψη καλλιεργειών κολπικού και δείγματος για Τεστ Παπ), εξετάζουμε λεπτομερώς τον τράχηλο και τα τοιχώματα του κόλπου. Για αυτό είναι απαραίτητο το κολποσκόπιο, το οποίο μας προσφέρει σημαντική μεγέθυνση του πεδίου, και ένα ειδικό διάλυμα με χαρακτηριστική μυρωδιά ξυδιού (οξικό οξύ), το οποίο είναι απαραίτητο για την αναγνώριση των παθολογικών περιοχών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί κι ένα ιωδιούχο διάλυμα (Lugol’s Iodine) με χαρακτηριστικό σκούρο καφέ χρώμα. Ανάλογα με τα αποτελέσματα του Τεστ Παπ, καθώς και τα ευρήματα της διαγνωστικής κολποσκόπησης, είναι πιθανό να προταθεί η λήψη μιας ή περισσότερων βιοψιών. Η διαδικασία είναι στιγμιαία και θα νιώσετε ένα «τσίμπημα» τη στιγμή της λήψης. Για να σταματήσουμε τελείως την ελάχιστη ποσότητα αίματος, χρησιμοποιούμε ένα αιμοστατικό διάλυμα (Monsel’s paste). Είναι αναμενόμενο να έχετε μικρή ποσότητα καφεοειδών εκκρίσεων για λίγες ημέρες μετά τη βιοψία, καθώς και «πόνους περιόδου», οι οποίοι, όμως, ανταποκρίνονται σε απλά αναλγητικά.
Πώς γίνεται η επεμβατική κολποσκόπηση;
Πραγματοποιείται ως θεραπεία όταν οι βιοψίες τραχήλου καταδεικνύουν υψηλού βαθμού προκαρκινικές αλλοιώσεις (π.χ. CIN2, CIN3). Σε ορισμένες περιπτώσεις, όταν το αποτέλεσμα του Τεστ Παπ, δείχνει υψηλού βαθμού αλλοιώσεις, προχωράμε απευθείας σε επεμβατική κολποσκόπηση, μιας και δεν χρειαζόμαστε ιστολογική επιβεβαίωσης. Αυτή η προσέγγιση (see-and-treat κολποσκόπηση) μπορεί να μειώσει τον αριθμό των απαιτούμενων επισκέψεων.
H πιο συνήθης πρακτική είναι η εκτομή της ζώνης μετάβασης με Loop (Large Loop Excision of the Transformation Zone, LLETZ). Η μικρή αυτή επέμβαση μπορεί να λάβει χώρα με τοπικό αναισθητικό σε βάση εξωτερικής ασθενούς και δεν απαιτεί διανυκτέρευση στην κλινική. Με τη χρήση κατάλληλης συσκευής, αφαιρείται η πάσχουσα περιοχή επι υγιών ορίων. Σταματάμε την απώλεια αίματος με χρήση διαθερμίας κι η επέμβαση ολοκληρώνεται. Σε συγκεκριμένα αποτελέσματα της κυτταρολογίας τραχήλου (π.χ υψηλού βαθμού δυσκαρύωση), μπορεί να πραγματοποιηθεί “see-and-treat” κολποσκόπηση, η οποία περιλαμβάνει διαγνωστική κι επεμβατική κολποσκόπηση κατά την ίδια εξέταση. «Πόνοι περιόδου» και καφεοειδείς εκκρίσεις είναι αναμενόμενες και διαρκούν λίγες ημέρες μετά την επέμβαση. Η εκτομή δεν προκαλεί υπογονιμότητα, ωστόσο, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και πρόωρης ρήξης υμένων, οπότε είναι σημαντική η ενημέρωση του μαιευτήρα σε μελλοντική κύηση, καθώς θα απαιτηθεί αυξημένη παρακολούθηση του μήκους του τραχήλου.
Πότε θα λάβω τα αποτελέσματα;
Σε περίπτωση λήψης βιοψίας τραχήλου ή LLETZ, το αποτέλεσμα της ιστολογικής είναι διαθέσιμο εντός λίγων ημερών. Θα συζητήσουμε τα αποτελέσματα λεπτομερώς και ο Δρ Γεώργιος Γρηγοριάδης θα σας κατευθύνει περαιτέρω.
Μετά την κολποσκόπηση:
Όπως αναφέραμε, οι κολπικές εκκρίσεις κι ήπιοι πόνοι περιόδου για λίγες ημέρες θεωρούνται στα πλαίσια του φυσιολογικού και δεν πρέπει να σας ανησυχούν. Ωστόσο, όσο διαρκούν οι εκκρίσεις, συστήνεται να αποφεύγεται η σεξουαλική επαφή κι η χρήση ταμπόν που μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό στον υπό επούλωση ιστό και να αυξήσουν τον κίνδυνο λοίμωξης. Συμπτώματα μετά την κολποσκόπηση που εγείρουν ανησυχία είναι η μεγάλη απώλεια αίματος, οι δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις, ο έντονος κοιλιακός πόνος καθώς κι ο πυρετός. Αν εμφανίζετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, επικοινωνήστε άμεσα με τον θεράποντα ιατρό.
Η κολποσκόπηση, τόσο η διαγνωστική όσο κι η επεμβατική, απαιτεί κατάλληλη εκπαίδευση και σχετική εμπειρία. Ο Δρ. Γρηγοριάδης Γεώργιος είναι πλήρως πιστοποιημένος από τη Βρετανική Εταιρεία Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου (BSCCP) τόσο στη διαγνωστική όσο και στην επεμβατική κολποσκόπηση και διαθέτει επιστημονική κατάρτιση και σημαντική εμπειρία στον τομέα.
